Cookie & privacy informatie

Deze site gebruikt alleen functionele cookies.
Kijk voor meer informatie op onze Privacy pagina.

Oorzaken van depressie

L. Thieme

Gepubliceerd op: 2-9-2022

Inhoud











Wat zijn oorzaken van depressie?

Om te beginnen zijn er heel veel verschillende oorzaken voor het ontstaan van een depressie. Zowel mentale, sociale, lichamelijke problemen kunnen er voor zorgen dat je depressief wordt. In de meeste gevallen ligt een combinatie van factoren ten grondslag aan de depressie.


Stress

Stress is een van de bekendste oorzaken van depressie. Een te veel aan stress, bijvoorbeeld door een (te) drukke baan of moeilijke thuissituatie kan er voor zorgen dat je depressief wordt. Aan de andere kant kan een gebrek aan uitdaging (een gebrek aan stress) ook somberheidsklachten geven.


Stress vanuit de wetenschap bekeken

Volgens het handboek depressieve stoornissen (Claes, 2016) speelt stress een zeer belangrijke rol bij het ontstaan van een depressie. Stress wordt gedefinieerd als een spanning of druk welke zich mentaal en/of fysiek kan uitten.

Het begrip "stress" is erg breed en rekbaar, en kan daarom onder verdeeld worden in de volgende categorieën:

  • Acute stress - Bijvoorbeeld een plotseling overlijden of andere negatieve ervaring (pesten, beroving, mislukking, onvoldoende halen, etc.).

  • Chronische stress - Bijvoorbeeld een moeilijke relatie met een naaste, zeer drukke baan, angst, moeite hebben met het praten over emoties, etc.

  • Ervaringen van stress vroeg in het leven - Bijvoorbeeld misbruik, ziekte van gezinsleden of aangeleerde gedragspatronen.


Trauma's

Trauma's en hechtingsproblematiek kunnen de oorzaak zijn van een depressie. Wanneer trauma's zijn ontstaan in de vroege kindertijd kunnen deze er voor zorgen dat het individu zich niet goed kan hechten of al zich jong aanpast. Het kind kan zo later in het leven bijvoorbeeld moeite hebben met het praten over emoties of een onjuist zelfbeeld hebben.

Trauma's zoals seksueel misbruik kunnen er voor zorgen dat je mensen minder snel vertrouwd en je snel alleen voelt. Hiernaast is er vaak sprake van schaamte en kan het voelen alsof je niet thuishoort in deze wereld. Dit is echter per persoon verschillend en maakt depressie daarom een zeer persoonlijke aandoening, aangezien niemand precies hetzelfde meemaakt.

Hechtingsproblematiek en trauma's kosten veel tijd om te leren herkennen en om te buigen tot iets positiefs. Vaak ga je al je hele leven op een bepaalde manier met problemen om en merk je nu dat dit misschien niet altijd de juiste manier is. Veel mensen worden bijvoorbeeld boos wanneer iets tegenzit, terwijl boosheid vaak niet echt opluchting bied. Een ander voorbeeld is dat getraumatiseerde mensen kunnen denken dat het ze moeten worden gestraft of niet „goed“ zijn. Dit is vaak een gedachte die al vroeg in de jeugd naar binnen is geslopen en kan erg hardnekkig zijn. Toch zijn dit soort gedachten niet de waarheid. Het kost echter veel tijd en energie om dit soort gedachten af te leren of er mee om te leren gaan. Dat is iets dat je gaandeweg bij jezelf zult ontdekken.


Persoonlijkheid

Je eigen persoonlijkheidskenmerken spelen misschien niet onverwacht een rol bij het ontstaan van depressies. Welke persoonlijkheidskenmerken dit precies zijn is lastig te zeggen, dit is nog niet veel onderzocht. Uit een van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (Goekoop & van Londen, 1995) komen de volgende persoonlijkheidskenmerken naar voren:

  • Neuroticisime (snel zorgen maken, piekeren, reageren met sterke emoties).

  • Rigiditeit (moeite met het veranderen van gewoontes of meningen).

  • Overmatige aandacht voor een ander.

  • Behoefte aan goedkeuring.

  • Verlatingsangst.

  • Angst om belachelijk gemaakt te worden.

Tegenwoordig zou men daar het volgende aan toe kunnen voegen:

  • Overmatige aandacht voor de meningen zoals gedeeld via sociale media.

  • Ervaren van prestatiedruk.

  • Moeite hebben met het maken van sociale contacten.


Lichamelijk: de HPA-as

De HPA as (Engels: hypothalamic-pituitary-adrenal) is een onderdeel van het stressresponssysteem.

Bij stress wordt in een hersengebied genaamd de hypothalamus het hormoon CRH (corticotropin-releasing-hormone) afgegeven. Dit stofje zorgt voor een verhoogde aanmaak van een ander hormoon, genaamd ACTH. ACTH, ofwel adrenocorticotroop hormoon, wordt aangemaakt in weer een ander hersengebied, genaamd de hypofyse. ACTH veroorzaakt afgifte van het stress-hormoon cortisol.

Gedacht wordt dat een afwijking aan de HPA-as kan leiden tot depressieve klachten. Het is echter in de praktijk lastig te zeggen of een afwijking aan de HPA-as de oorzaak is van een depressie of dat de depressie voor een afwijking aan de HPA-as heeft gezorgd.


Lichamelijk: het stress hormoon cortisol

Cortisol wordt ook wel het stress-hormoon genoemd, aangezien het vrij komt als reactie op stress. Het wordt aangemaakt in de bijnierschors en heeft meerdere functies (Chourpiliadis & Aeddula, 2021):

  • Cortisol bevorderd de aanmaak en afgifte van glucose (lees: voedingstoffen) voor de organen en spieren.

  • Het stress-hormoon cortisol zorgt voor afbraak van spier en vetweefsel om dit materiaal vervolgens te gebruiken voor het metabolisme (lees: het maken van nieuwe energie).

  • Cortisol heeft een effect op het afweersysteem; het zorgt voor de aanmaak van witte bloedcellen.


Erfelijkheid

Volgens een onderzoek door Sullivan en zijn collega's (Sullivan et al., 2000) kan een depressie in ieder geval voor een deel erfelijk zijn. Het onderzoek bracht het risico op een depressie in kaart voor eerstelijns familieleden van mensen met een depressie. Het resultaat, uitgedrukt in "Odds Ratio" (hieronder uitgelegd) bedroeg 2.84. Deze uitkomst lijkt volgens de onderzoekers redelijk correct te zijn, alhoewel deze is gebaseerd op familiestudies.

Het is bij familiestudies lastig om een onderscheid te maken tussen genetische invloeden en familieproblemen. De studie stelt dan ook dat een depressie een complexe aandoening is welke veroorzaakt wordt door een combinatie is van genetische invloeden en invloeden vanuit de omgeving.

Wat is betekend een "Odds Ratio" van 2.84?

Odds ratio is een manier waarop kansen worden aangegeven. Een odds ratio van 2.84 betekent dat iemand met eerstelijns familielid met een depressie 2.84 keer zo veel kans maakt op een depressie dan iemand met een niet depressief familielid.

Eigenlijk werkt het odds ratio in twee stappen. De eerste stap is het maken van groepen. In dit geval bestaat groep A uit de groep mensen met een familielid met een depressie en groep B uit de mensen zonder een familielid met een depressie. Vervolgens worden de aantallen mensen met een depressie in beide groepen vergeleken. Heel kort gezegd ontdekte de studie van Sullivan dat er meer mensen met een depressie zitten in groep A.


Soms is er geen duidelijke oorzaak

Soms komt het voor dat je depressief bent maar (nog) niet goed weet waar dit door komt. De reden van je depressie kom je misschien na gesprekken met een psycholoog te weten, maar het kan ook dat je er nooit achter komt. Het is ook niet altijd nodig voor je herstel om een exacte reden aan te kunnen wijzen. Sommige dingen gebeuren nu eenmaal in het leven, ze zijn niet altijd leuk maar je wordt er uiteindelijk wel wijzer van.


Bronnen

  • Chourpiliadis, C., & Aeddula, N. R. (2021). Physiology, Glucocorticoids. In StatPearls. StatPearls Publishing.

  • Claes, S. (2016). Depressie: stress, immuniteit en (epi)genetica. In Schene, A.H., Sabbe, B.G.C., Spinhoven, Ph. & Ruhé, H.G. (Red.). Handboek depressieve stoornissen (2e druk) (pp. 157-170). De Tijdstroom.

  • Goekoop, J.G. & van Londen, L. (1995). Relaties tussen depressie en persoonlijkheid. Ned Tijdschr Geneeskd. 1995;139:165-7

  • Sullivan, P. F., Neale, M. C., & Kendler, K. S. (2000). Genetic epidemiology of major depression: review and meta-analysis. The American journal of psychiatry, 157(10), 1552–1562.


© Ikbendepressief.nl

Je bent goed zoals je bent.

Ik ben depressief is er voor iedereen,
met of zonder depressie.

Pagina's

Artikelen

Opinie

Depressie zelftest

Poëzie

Contact

Info

Privacy

Over ons

2021 - 2023

contact@ikbendepressief.nl

© Ikbendepressief.nl


Opgericht in 2021. © Ikbendepressief.nl