Wat is ACT?
Acceptance & Commitment Therapy (ACT) is een psychologische behandelingsvorm die inmiddels wordt toegepast bij zeer veel problemen waaronder angst, depressie, verslaving, pijn, diabetes, autisme en nog veel meer.
ACT (uitgesproken als "ekt", niet A-C-T) heeft als doel om de mentale flexibiliteit te verhogen.
ACT is dan ook niet een therapie die er op gericht is om een depressie weg te nemen, maar probeert je er mee te leren leven (Zettle, 2007).
Achergrondinformatie ACT
Volgens de ACT zijn er zes kernwaarden die bijdragen aan mentale flexibliteit (Gordon et al., 2017).
- Acceptatie
- Gedachten uit elkaar halen (defusion)
- Contact met het nu
- Jezelf als context
- Waarden
- Commitment (Toegewijde actie)
Acceptatie
Acceptatie binnen de ACT is er op gericht om in contact te komen met jezelf.
Het gaat hierbij om te durven praten over de leuke maar ook de pijnlijke momenten in het leven.
Het komt vaak voor dat men pijnlijke herinneringen of gebeurtenissen wil ontwijken, terwijl pijnlijke ervaringen ook bij het leven horen.
De ACT probeert je te leren om niet meer weg te lopen voor pijnlijke herinneringen en te accepteren dat sommige zaken in het verleden zijn gebeurt.
Het gaat er niet om dat je geen pijn meer voelt wanneer je terugdenkt aan een traumatische gebeurtenis,
maar dat je gaat leren het een plekje te geven.
Gedachten uit elkaar halen (Defusion)
Bij dit onderdeel van de ACT leer je om gedachten te bestempelen als "gedachten".
Klinkt dat vreemd?
Ja, in het begin wel, maar straks niet meer.
Stel je voor, de gedachte "ik ben dom" schiet door je hoofd.
Je voelt je misschien al niet zo goed en de gedachte "ik ben dom" voelt echt als de waarheid.
Bij de ACT leer je om tegen jezelf te zeggen: dit is maar een gedachte, het is niet de waarheid.
Af en toe schieten dit soort gedachten door mijn hoofd, misschien wel elk uur, maar dat betekend nog niet dat ze echt waar zijn.
Contact met het nu
In de ACT leer je om in het nu te leven.
Je hoeft even niets te plannen!
Alhoewel goed kunnen plannen een nuttige eigenschap kan zijn, is het soms ook fijn om gewoon in het nu te leven.
Probeer daarom niet verder te denken aan morgen, volgende week of volgend jaar, maar alleen aan wat je vandaag gaat doen.
Jezelf als context
Met jezelf als context wordt jou manier van ervaren bedoeld.
In de ACT ga je hiermee proberen om je ervaringen en gedachten van een afstandje te bekijken.
Het idee is hier om los te komen van de emoties die je ervaart.
Stel, je voelt je slecht. Vervolgens leer je om van een afstandje naar jezelf te kijken.
Je ziet een persoon (dat ben jezelf) die het even moeilijk heeft.
Je herinnert je misschien nog dat het je helpt om even naar buiten te gaan of een pauze te nemen van je werk.
Op deze manier leer je omgaan met negatieve emoties in plaats van er in te blijven hangen en geen uitweg te zien.
Deze manier van denken kost vaak wel enige oefening.
Waarden
Waarden zijn de boeien waar je in de wilde zee van het leven tussen wilt blijven.
Ze zijn gevormd uit de dingen die je belangrijk vind, zoals sport, tuinieren, creatief bezig zijn of een hobby uitoefenen.
Waarden kunnen per persoon nogal verschillen, lang niet iedereen vind namelijk hetzelfde belangrijk.
Het is binnen de ACT de kunst om uit te zoeken wat voor jou werkt, wat jij voor jezelf belangrijk vindt.
Je gaat als het ware beschrijven hoe geluk er voor jou uit ziet.
Commitment
Commitment omvat het stellen en behalen van haalbare doelen.
Deze doelen kunnen per persoon erg verschillen.
Voor de één kan op tijd naar bed gaan al een goede vorm van commitment zijn, terwijl de andere juist minder op bed wil liggen.
Het is hierbij van belang om te beseffen dat doelen niet goed of fout zijn.
Waar wel naar gekeken kan worden is of jouw doelen je dichter bij je levenswaarden brengen.
Een doel waarbij je van jezelf meer moet verdienen door harder te gaan werken is bijvoorbeeld niet echt te rijmen indien je gelukkig wordt wanneer je veel aandacht aan je gezin schenkt.
